Türkiye'deki yazılı ve görsel basının ne kadarı iktidara yakın?
Gerek düşüncelerin oluşturulması, gerek düşüncenin açıklanması bağlamında basın en önemli araçlar arasında ön sıralarda görülmektedir. Basın hem oluşturucu hem de oluşmuş düşüncenin açıklanması bakımından da birbirini tamamlayan ve birbirini izleyen bir fonksiyon görmektedir. Başka bir deyişle, basın yoluyla düşüncelerin açıklanması belirli bir kamuoyu oluşturmakta; bu oluşumun yarattığı düşünceler ise yine basın yoluyla bir açıklamaya konu olmaktadır.
Yaygın süreli yayın: Tek bir basın-yayın kuruluşu tarafından aynı isimle basılan ve her coğrafi bölgede en az bir ilde olmak üzere, ülkenin en az yüzde yetmişinde yayımlanan süreli yayın ile haber ajanslarının yayınlarını,
Bölgesel süreli yayın: Tek bir basın-yayın kuruluşu tarafından basılan ve en az üç komşu ilde veya en az bir coğrafi bölgede yayımlanan süreli yayını,
Yerel süreli yayın: Tek bir yerleşim biriminde yayımlanan süreli yayınlar ile haftada bir veya daha uzun aralıklarla yayımlanan yaygın ve bölgesel yayınları ifade eder.
Gazeteler yüksek tirajları ile basın ilan kurumundan kamu ilanları alır. Bu ilanların sıklığı, belirli bir bedel ile yüksek tirajdan düşük tiraja doğru belirlenir. Ancak Türkiye'de tirajları doğru olarak verilen Sözcü, Cumhuriyet ve Korkusuz dışında gazete yok. Diğer gazeteler ücretsiz olarak halka dağıtıldığı için ve bir çok kamu kurumuna bu gazeteler ücretsiz ve zorunlu dağıtıldığı için yükek gözüküyor.
Türkiye'de hükümete yakın olan ve yandaş olan gazeteler hger daim sosyal medyada gündem oluyor. Gazeteler dışında telvizyon kanalları da bu pastadan ciddi bir miktarda pay alıyor. İktidara yakın olan televizyon kanallarına reklam verenler yine iktidara yakın olan Türkiye içinde yerli sermaye şirketleri oluyor. Yabancı sermaye şirketlerini kapsam dışı bırakırsak, yiyecek, içecek, banka, inşaat gibi bir çok yerli sektör yandaş medya kanalarına reklam vererek tarafını belli ediyor.
Peki hangi gazete ve televizyon kanalları hükümete yakın? Hangileri iktidarın yanında? hangileri mualif?
İşte o liste
Yandaş veya Havuz Medyası olarak anılan gazeteler
Gazete Adı
Sahibi
Sabah
Zirve Holding/Kalyon İnşaat
Hürriyet
Demirören Grubu
Posta
Demirören Grubu
Türkiye
İhlas Holding
Milliyet
Demirören Grubu
Takvim
Zirve Holding/Kalyon İnşaat
Yeni Şafak
Albayrak Grubu
Güneş
Türkmedya Grubu, Hasan Yeşildağ (31 Aralık 2019 günü yayın hayatına son vermiştir)
Akşam
Türkmedya Grubu, Hasan Yeşildağ
Star
Türkmedya Grubu, Hasan Yeşildağ (31 Aralık 2019 günü yayın hayatına son vermiştir)
Gazete Harbi
Vidin Özyer – Mart 2019 da Avni Özgürel’e satılarak ismi Analiz olmuştur.
Milat
Ali Adakoğlu
Diriliş Postası
Ali Yıldız ve Mehmet Akosman
Yeni Akit
Ramazan Fatih Uğurlu
Yeni Asır
Zirve Holding/Kalyon İnşaat
Doğru Haber
Hüda Par
Türkgün
MHP Yanlısı
İstiklal
Süleymancılar, Hüseyin Çakmak
Yeni Söz
Ali Adakoğlu – Tiraj Ocak 2018’e aittir
Vahdet
(Yazarlarının Deniz Baykal’a kaset komplosunda yer aldığının ortaya çıkmasının ardından Eylül 2016’da kapanmıştır)
Yeni Yüzyıl
(Ahmet Davutoğlu’na yakınlığı ile bilinen Gazete Davutoğlu’nun gidişine doğru Mayıs 2016’da kapanmıştır)
Günboyu
Milliyetçi
Dokuz Sütun
Milliyetçi
Ortadoğu
MHP (16 Şubat 2020 günü yayın hayatına son vermiştir)
Yeni Gün
Ümit İlker TANGAL (MHP Yanlısı)
* Hükümet Yanlısı olarak adlandırılan gazeteler Habertürk Ciner Medya Grubu (Temmuz 2018’de kapanmıştır)
* Hürriyet ve Posta Mart 2018 itibari ile hükümet baskısına dayanamayıp Doğan Yayın Grubu tarafından Hükümet yanlısı Erdoğan Demirören’e satılmıştır
Daha önce Hükümet Yanlısı olan ancak 17 Aralık 2013 tarihinden beri Hükümet Karşıtı durumunda görülüp daha sonra kapatılan gazeteler
Taraf
(Liberal muhalif) 27 Temmuz 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır.
Yarına Bakış
(Cemaat) Hükümet tarafından el konulan Zaman Gazetesi kadrosunca Mart 2016 tarihinden itibaren çıkarılmakta iken 27 Temmuz 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır.
Özgür Düşünce
(Cemaat) Hükümet tarafından el konulan Bugün Gazetesi kadrosunca Kasım 2015 tarihinden itibaren çıkarılmakta iken 27 Temmuz 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır
Meydan
(Cemaat) 27 Temmuz 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır.
Millet
(Cemaat) 27 Temmuz 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır
Bugün
(Cemaat) 27 Temmuz 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır
Zaman
(Cemaat) Önce kayyum atanmış, 27 Temmuz 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır.
Muhalif olarak görülen gazeteler
Sözcü
Ulusalcı, Muhalif
Korkusuz
Lümpen, Muhalif
Yeni Çağ
Milliyetçi, Muhalif, İYİ Parti
Cumhuriyet
Ulusalcı
Milli Gazete
Saadet Partisi
Yeni Mesaj
BTP, Haydar Baş
Yeni Asya
Nurcu
Birgün
Sol Parti
Evrensel
EMEP
Yurt
CHP Yanlısı (24 Mart 2020 günü kapanarak internet yayıncılığına dönmüştür)
Yeni Yaşam
HDP Yanlısı, 25 Mayıs 2018 tarihinde yayın hayatına başlamıştır
Özgür Gündem
HDP, 16 Ağustos 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır
Yandaş veya Havuz Medyası olarak anılan televizyonlar
TV Adı
Sahibi
ATV
Zirve Holding/Kalyon İnşaat
A Haber
Çalık Holding, Turkuaz Medya Grubu
TGRT
İhlas Holding
360
Türkmedya Yayın Grubu, Hasan Yeşildağ
Beyaz Tv
Melih Gökçek
24 Tv
Türkmedya Grubu, Hasan Yeşildağ
Kanal 7
Yeni Dünya Medya Grubu
Ülke Tv
Yeni Dünya Medya Grubu
Tv Net
Albayrak Grubu
Hilal Tv
Akabe Vakfı, Mustafa İslamoğlu
Semerkand Tv
Menzil Vakfı
FM Tv
İsmailağa Cemaati
Yeni Akit Tv
Ramazan Fatih Uğurlu
TRT Kanalları
AKP Hükümeti
CNN Türk
Demirören Grubu
Kanal D
Demirören Grubu
Hükümet Yanlısı Olarak görülen televizyonlar
TV Adı
Sahibi
Star Tv
Doğuş Holding, Ferit Şahenk
Habertürk Tv
Ciner Medya Grubu
Show Tv
Ciner Medya Grubu
Bloomberg HT
Ciner Medya Grubu
e-2 Tv
Doğuş Holding, Ferit Şahenk
Kral Tv
Doğuş Holding, Ferit Şahenk
NTV
Doğuş Holding, Ferit Şahenk
Bengü Türk
MHP
Haber Global
Azerbaycanlı Golbal Medya Grup. Bağımsız tv olarak başlayıp son aylarda hükümet yanlısı programlar yapmaktadır
TV 100
Necat Gülseven, 3 N Medya, Bağımsız TV kanalı diye başlayıp Hükümet Yanlısı duruma düşen TV Kanalı
Daha önce Hükümet yanlısı olan ancak 17 Aralık 2013 tarihinden beri Hükümet karşıtı durumunda görülüp daha sonra kapatılan televizyonlar
TV Adı
Sahibi
Samanyolu
(Cemaat) 27 Temmuz 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır.
Yeni Erzincan Tv
(Cemaat) 27 Temmuz 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır.
Bugün Tv
(Cemaat) 27 Temmuz 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır
Mehtap Tv
(Cemaat) 27 Temmuz 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır
Kanaltürk
(Cemaat) 27 Temmuz 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır
Muhalif olarak görülen televizyonlar
TV Adı
Sahibi
Halk Tv
CHP
Mesaj Tv
BTP, Haydar Baş
Meltem Tv
BTP, Haydar Baş
İMC Tv
26 Şubat 2016’da uydudan çıkarılmış, 29 Eylül 2016 tarihinde ise KHK ile tamamen kapatılmıştır
Hayat Tv
EMEP, 29 Eylül 2016 Tarihinde KHK ile kapatılmıştır
Tv 10
Alevi Kanalı, 29 eylül 2016 tarihinde KHK ile kapatılmıştır. İnternet üzerinden yayınını sürdürmektedir.
Yol Tv
Alevi Kanalı, 22 Aralık 2016-8 Ocak 2017 tarihleri arasında yayını durdurulmuştur
KRT Tv
Kültür Radyo Tv, Eski Karadeniz Tv
TELE 1
Merdan Yanardağ
Medyascope Tv
Ruşen Çakır'ın Youtube kanalı
TV 5
Saadet Partisi
Zaman zaman hükümet karşıtı gözüken televizyonlar
TV Adı
Sahibi
Fox Tv
The Walt Disney Company
Flash Tv
Göktuğ Medya Grubu (Hükümetin Baskılarına dayanamayarak 4 Mart 2019 tarihinde yayın hayatına son vermiştir)
16 Nisan 2020 tarihinde yaptığı haberler nedeniyle FOX TV'ye ağır cezalar verilmişti.
Kaynak: Wikipedia, Abdullah Köktürk, Bayındır, S.- Apiş Ö.- Ersöz, O. (2018). Kitle İletişim Hukuku, On İki Levha Yay. İstanbul
Serenay ÖZEL / İçerik Editörüserenay@sakinca.com
@OzelSerenay (adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});