Corona virüsü aşısında adaletsizlik: Türkiye’nin sadece yüzde 30’unu kapsıyor

2019 son haftalarında Çin'de ortaya çıkan corona virüsüne karşı tarihin en büyük aşı bulma çabasında sona yaklaşılıyor. Bir yıldan daha kısa bir süre içerisinde Covid-19 aşılarına onay çıkarken birçok ülke aşıları satın almaya başladı. Güncel verilere göre Kanada nüfusunun dört katına yetecek kadar aşı alırken Türkiye'de durum biraz daha farklı.

İnsanlık tarihinin en büyük aşı süreci devam ederken Covid-19’la mücadele kapsamında birçok ülkeden ve şirketten arka arkaya olumlu haberler gelmeye devam ediyor. 2 Aralık’ta Birleşik Krallık, Pfizer ve BioNTech’in aşısına onay veren ilk ülke olurken bugün birçok İngiliz aşı olmaya başlayacak. Bu süreci diğer ülkelerin de izlemesi beklenirken AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi’nin geliştirdiği aşı, Moderna’nın geliştirdiği aşı ile birlikte Çin’de geliştirilen Sinovac ve CanSino ile birlikte Rusya’da Gamaleya Enstitüsü’nün geliştirdiği Sputnik V de sık sık gündeme geliyor. Peki aşı sürecinde insanlık bu kadar hızlı ilerlerken devletler bu aşılara nasıl yaklaşıyor. Birçok ülke ve topluluğun aşı şirketleriyle yaptığı anlaşmalar sık sık kamuoyuna yansırken bazı ülkeler tek bir şirketten aşı aldıklarını duyurdu bazıları ise işi riske atmadan farklı tedarikçilerden aşıları toplamaya başladı. New York merkezli medya kuruluşu Bloomberg, resmi ve güncel verilere göre 7.85 milyar dozluk aşının dünya genelinde paylaşıldığını yazarken, bunun ne yazık ki eşit şekilde dağılmadığını aktardı. Bu aşıların birçoğu iki dozluk olduğu için eşit ve adil bir şekilde dağıtılsaydı dünya nüfusunun neredeyse yarısı aşı olmuş olurdu. Fakat varlıklı ülkeler ilaç şirketleriyle yaptıkları anlaşmalarla birlikte daha çok aşıya erişim sağlarken, özellikle Pfizer-BioNTech’in geliştirdiği aşı ve benzerlerinin aşırı soğuk depolama alanlarına ihtiyaç duyması aşının bazı bölgelere gidememesi anlamına da geliyor. Bu ülkeler geleneksel aşı yöntemini kullanan Çin ve Rus aşılarına ilgiyi artırdı. EN ÇOK İLGİ ASTRAZENECA’YA Birçok ülke corona virüsü aşısına erişim için adeta kıyasıya bir yarışa girdi… AstraZeneca’nın iki dozluk aşısı yapılan anlaşmalara göre en çok ilgiyi gören aşı oldu. Resmi verilere göre şu an 1.48 milyar insana yetecek kadar aşı için anlaşma sağlandı. Birleşmiş Milletler bünyesinde oluşturulan Covax konsorsiyumu sayesinde de birçok ülkenin aşıya erişmesi beklenirken Bloomberg, dünya çapında 80’den fazla anlaşma sağlandığını yazdı. DİKKAT ÇEKEN ÖRNEK: KANADA Corona virüsü salgını dolayısıyla ekonomik bir krizle karşı karşıya kalan dünya aşı konusunda da yoksullar ve varlıklılar olarak ikiye bölündü adeta… Varlıklı ülkeler corona virüsü aşısı için kesenin ağzını açtı. 38 milyonluk nüfusa sahip olan Kanada, 266 milyon dozluk aşı için 6 şirketle anlaşmaya vardı. Bu sayıda Covax konsorsiyumundan gelecek aşılar dahil değil. Şu verilere göre Kanada şu an yaptığı anlaşmalarla nüfusunun dört katına yetecek kadar aşıyı garantiye almış oldu. Kanada’nın ardından Birleşik Krallık gelirken, burada nüfusun yaklaşık 3 katına yetecek kadar aşının garantiye alındığı görülüyor. Avustralya’da ise nüfusun iki katından fazla bir orana sahip aşı için anlaşma sağlanmış. Bloomberg’in verilerine göre Türkiye’de ise 25 milyonluk aşı için anlaşma sağlandı. Bu anlaşma ise şu anki verilere göre nüfusun yaklaşık yüzde 30’una yetecek kadar aşı anlamına geliyor. Mısır nüfusunun yüzde 60’ına yetecek kadar aşı için anlaşma sağlarken Bahreyn, Ürdün ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde bu oran yüzde 35 seviyelerinde. Anlaşma sağlanan aşının nüfusa oranında Türkiye’nin altında olan ülkeler arasında ise Pakistan, Malezya, Kolombiya, Guatemala, Jamaika ve Venezuela gibi ülkeler yer alıyor.