Kaçak göçmenler pandemi nedeniyle erteledikleri göçleri bu yıl gerçekleştirecek

VAN Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Nüfus ve Göç Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Orhan Deniz, kaçak göçmenlerin pandemi nedeniyle erteledikleri göçleri bu yıl gerçekleştireceklerini beklediklerini söyledi. Prof. Dr. Deniz, "Pandeminin eskisi gibi göçmenler arasında ürkütücü bir olay olarak görülmemesi nedeniyle göçmenlerin öteledikleri göç kararlarını daha fazla geciktirmeme adına, bir şekilde göçe yönelebileceklerini düşünüyoruz" dedi.  Türkiye, Avrupa ülkelerine yasa dışı geçişlerde düzensiz göçmenler tarafından transit güzergâh olarak kullanılıyor. İran'a uzun bir sınırı olan Van ise önemli kavşak noktaları arasında yer alıyor. Zor ve dağlık alanların hakim olduğu bölgede göçmenler, kimi zaman göçmen kaçakçıları tarafından yarı yolda bırakılıyor, kimi zaman da soğuk hava koşullarına dayanamayarak hayatını kaybediyor. Jandarma ve polis ekiplerinin yaptığı çalışmalar ve alınan yoğun güvenlik önlemleri ile birlikte her yıl binlerce kaçak göçmen yakalanıyor. Düzensiz göçmenler sadece sınırlarda değil, şehir merkezinde veya yapılan yol kontrollerinde araçlarda yakalanıyor. Aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu düzensiz göçmenler, yapılan işlemlerinin ardından İl Göç İdaresi'ne teslim ediliyor.  Türkiye'de yakalanan düzensiz göçmenlerin sayısı yıllara göre farklılık gösterse de 2005 yılından bugüne kadar yakalanan göçmenlerin sayısı 2019 yılında zirve yaptı ve 454 bin 662 olarak en yüksek yakalama olarak kayıtlara geçti. Pandemi nedeniyle de 2020 yılında düşüş yaşandı ve 122 bin 302 kaçak göçmen yakalandı. 2021 yılının 19 Mayıs gününe kadar ise 41 bin 119 kaçak göçmen yakalandı. ‘VAN KRİTİK BİR KONUMDA’ Türkiye'nin doğu sınırındaki yasa dışı geçişlerle ilgili yıllardır çalışma yapan YYÜ Nüfus ve Göç Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Orhan Deniz, Van'ın göçmen kaçakçılığı açısından kritik bir konumda yer aldığını belirtti. Van'ın diğer kentlere göre daha büyük bir kent olduğunu ve göçmenlerin de daha çabuk izole olabildiklerini belirten Prof. Dr. Deniz, şöyle konuştu: "Van, diğer kentlere göre göçmen kaçakçılığı açısından daha çok organize olmuş, göçmen kaçakçılarının yoğun olarak bulunduğu bir yer. Coğrafi konum olarak da önemli bir yer ve İran'dan Türkiye'ye giren göçmenlerin ana toplanma yeri Van'dır. Batıda nasıl İstanbul ön plana çıkıyorsa ki İstanbul bu anlamda pek çok ülkedeki göçmenin yığıldığı kent durumundadır. İstanbul her tür etnik yapıdan göçmenlerin geldiği bir yer konumundadır. Van da özellikle Doğu Asya ülkelerinden, Orta Asya'dan, Orta Doğu'dan Kuzey Afrika hatta Doğu Afrika ülkelerinden gelen göçmenlerin en çok görünür olduğu ve en çok yığıldığı kentlerin başında geliyor." ‘ERTELENEN GÖÇLER BU YIL GERÇEKLEŞEBİLİR’ Prof. Dr. Orhan Deniz, pandemi nedeniyle göçmenlerin geçişlerinin kesintiye uğradığını söyledi. Fakat aradan geçen süre içinde pandeminin etkilerinin bir nebze de olsa kanıksanmış olması, eskisi gibi göçmenler arasında ürkütücü bir olay olarak görülmediğini belirten Prof. Dr. Deniz, kaçak göçmenlerinde bu nedenle öteledikleri göç kararlarını daha fazla geciktirmeyeceklerini ve göçe yöneleceklerini beklediklerini söyledi.  ‘BU YIL SAYI İKİ KATINA ÇIKABİLİR’ Afganistan uyruklu göçmenlerin hareketlerinde ciddi anlamda bir artışın olacağını beklediklerini belirten Prof. Dr. Deniz, "Bu yıl geçen yıldaki göçün en az iki katına çıkacağı gibi bir beklenti var. Şu an bunun işaretlerini de almaya başladık. Şu önümüzdeki geçen 5 ay içerisinde ve özellikle son 2 aydır Türkiye'ye girişlerin ciddi anlamda artmış olması da bu yıl, Türkiye'ye yönelik özellikle Afganistan kökenli göçmenlerin hareketlerinde ciddi anlamda bir artışın olacağı gözüküyor. Pandemi sürecinin onlar için bir duraksama veya bekleme süreci oluşsa da hem Afganistan'daki koşulların ağırlaşmış oluşması, bu göçü ciddi anlamda artıracak gibi bir izlenim var" dedi.   "PANDEMİ İÇİN RİSK OLUŞTURUYORLAR" Pandemiden kaçak göçmenlerin de etkilendiğini belirten Prof. Dr. Deniz, bu kişilerin bireysel değil, kitlesel olarak hareket ettiğini söyledi. Virüs taşıyan kişinin diğer göçmenlere de bulaştırabileceğini belirten Prof. Dr. Deniz, "Göçmenler hem göç yollarında barındıkları alanlarda toplu olarak kalıyorlar, toplu olarak kaldıkları için bunlardan bir tanesine bulaşmış olması aynı anda çok sayıda kişiye bulaşabileceği anlamına geliyor. Bu hem göçmenler için hem göçmenlere aracılık eden göçmen kaçakçıları ve ailelerine de bulaştırması hem de yerel halkla irtibat haline geçmeleri durumunda, Van gibi göçmenlerin geçtiği şehirlerde riski artırıyor" ifadelerini kullandı. ‘BU RİSK TÜRKİYE'NİN HER BÖLGESİ İÇİN GEÇERLİ’ Geçen yıl göçmenlerin geçişlerinde bir düşüş yaşandığını ve gelen kaçak göçmenler arasında da Covid geçirenler, tedavi olanlar, hatta hayatını kaybedenlerin bile olduğunu belirten Prof. Dr. Deniz, "Afganistan'da çok ciddi bir aşılama yok. Dolayısıyla Türkiye'ye göçmen gönderen ülkeler içerisinde aşılamanın istenilen düzeye ulaşmamış olması bizim de nüfusumuzun ciddi bir oranda aşılanmamış olması nedeniyle bir risk bizi bekliyor. Bu risk Türkiye'nin her bölgesi için geçerli. Göçmenler sadece yerel halkla temas kurmuyor. İç bölgelere giderken yol üzerinde temas kurduğu her kesim için geçerli. Göçmenlerin büyük kısmının da bugün hedefledikleri Avrupa yerine Türkiye'de kaldıklarını da biliyoruz" diye konuştu.