Hamilelikte dikkat edilmesi gerekenler

Hamilelik dönemi anne ve baba'nın en hassas olması gereken dönemdir. Peki bu dönemde nelere dikkat etmek gerekiyor. Neleri yapmak doğru neleri yapmak yanlış. Bebeğin daha iyi gelişmesi ve doğumun sorunsuz gerçekleşmesi için nelere dikkat etmek gerekiyor. Hepsi bu yazı dizimizde

Hamilelikte gebe olan anne adayının dikkat etmesi gereken çok fazla konu var. Gebelikte dönem-dönem yapılması gerekenler ve yapılmaması gerekenleri başlıklar halinde sizler için listeledik. Bu yazılanlar her ne kadar anne adayını ilgilendiriyor olsa da baba adayınında üstüne düşen bir çok görev var. Hadi başlayalım; Hamile kalmak isteyenlerin dikkat etmesi gerekenler Hamile kalmak isteyen anne adayları ve baba adayları öncelikle bir doktora başvurmasında fayda var. Kendisi ile iligli genel sağlık kotnrolü yaptırması gerekyior. Prensipte daha önce annede var olan bir hastalık varsa bu hastalığın tedavi edilmesi gerekiyor. Anne ve babanın soyağacına bakılarak bir kontrol yapılır. Eğer olası bir genetik hastalık varsa bununla ilgili testler yapılır ve bu sistematik hastalıkların tekrarlanma olasılıklarının önüne geçilir. Hamilelik belirtileri nelerdir ? Hamileliğin en önemli belirtisi adet gecikmesidir. Her kadının adet ortalama düzeni vardır. Genelde bu 28 gündür. Kişiye göre eksi 1 gün artı 1 gün değişiklik gösterebilir. Sabah kaltığınızda mide bulantısı ve kusma da belirtiler arasında yer alır. Hamilelikte 2 türlü test vardır. Biri idrar testi, diğeri ise kan testidir. En kesin sonuç gösteren test kan testidir. Doğdudan hormonları hatasız bir şekilde saptadığı için net bir şekilde sonuç vermektedir.   Hamilelikte ilk 3 ayda nelere dikkat edilmeli Hamilelikteki ilk 3 ay en hassas dönemlerden biridir. Gelişen bebeğin dış etkiye en açık olduğu dönemdir. Gebeliğin ilk 14-20 günü içinde anne ile bebek arasında damarasal bir bağlam olmuyor. İlk 14 günde vücut kendini çok hassas dönemde olduğu için koruyor. Ancak bu süre sonrası çok önemlidir. Keyif verici maddelerden uzak durmak, ilaç kullanmamak, damar oluşumlarını etkilemektedeir. Hamilelikte yapılmaması gerekenler Gebelik sürekli damar artışı, kanlanma  ve oksijenle iyi giden bir süreçtir. Rahim gebe kalmadan önce 5-6 cm boyutundadır. Gebelik sonunda bu 40 cm kadar ulaşır. Doğuma yakın tarihlerde rahimden dakikada 700 litre kan geçer. Bu da ciddi bir damar ve kan artışı olduğunu gösterir. Bunun nedeni çocuğu besin, aminoasit ve oksijen açısından optimal seviyede olmasını sağlamaktır. Bu nedenle gebelikte damara yarar sağlayan şeyler iyi, damara zarar sağlayan şeyler de kötüdür. Sigara ve diğer keyif verici maddeler, Alkol tüketimi damarlara zarar verdiği için hamilelik sırasında asla kullanılmamalıdır. Sağlıklı ve doğru beslenmek gebelikte damarlara yarar sağlayacağı için dengeli ve düzgün beslenmek gerekir. Hamile hastane çantasında neler olmalı ? Bu sizin heyecan verici çantanız olacak. İster sezeryan doğum, ister normal doğum yapın hastanede 2-3 gün kalmak durumundasınız. Genel olarak hastanede bebek için giyisi ve bez hastane tarafından karşılanıyor. Ancak hastane çıkışında bebeğe ne giydireceğiniz önemli olabilir. Gaz çıkardığında ağzını silmek için tülbent bezlerden yanınızda mutlaka olmalı. Hastaneler oldukça sıcak oluyor. Bebeklerin çok sıcak ortamda olması önerilmiyor. Ama çıkışta bir anda soğuk ortama gireceği için bir battaniye ihtiyacınız olacaktır. Çıkarken giymesi için özellikle kış ayları ise mont da çantanızda olsun. Bebeğinizin altını değişitrmek için yer bezi de mutlaka olmalı. Anne için de bebeği emzirirken rahat olması için uygun kıyafetler olması gerekiyor. Gelen misafirleri karşılamak için bir sabahlık ta çanta da yer alabilir. Anne'nin rahat olması çok önemli Bu bir pijama seti yada bol bir kıyafet olabilir. Yine anne için diş fırçası, sabun,krem olabilir. Hamilelikte beslenme nasıl olmalıdır ? Beslenme hayatın tüm evrelerinde önemli olduğu gibi hamilelikte de çok önemlidir. Son 100 yıl içinde endüstrüriyel gıda sektöründe karbonhidratın çok kullanıldığı gözlemlenmiştir. Karbonhidrat bir çok hastalığı da beraberinde getirmektedir. Doğru beslenmenin formülü protein ve sebze ağırlıklıdır. Karbonhidratın az oranda tüketilmesi gerekir. Kahvaltı ve öğlen yemeğinin çok iyi yapılması gerekiyor. Akşam için çok fazla ağır yememek gerekiyor. Ağır yemekler reflü habercisidir. Yemekleri mümkün olduğunca tavada yapmamaya buhar teknolojisi ile pişirmeye özen gösterin. En temel olarak tüketilmesi gereken ürünler; - Günlük taze süt  - Haftada 2-3 porsiyon tam pişmiş kırmızı et - Haftada 2 porsiyon taze balık - Haftada 5-6 yumurta - Gök kuşağı renginde meyveler sebzeler (elma,portakal,brokoli,salatalık) Yenilmemesi içilmemesi gerekenler Gofret ve kraker türleri, kızartma türleri, midye, gazlı içecekler tüketilmemesi gerekir. Hamilelikte 4. 5. ve 6. aylar Bebeğin yavaş yavaş gelişmeye başladığı süreçtir. Hamilelik süresince anne sağlığına ve beslenmesine dikkat etmelidir. Bu dönemde annenin vücudunda bazı şişlikler olması normaldir. Karında ve ayakta şişmeler en çok görülen durumlardır. Annenin daha rahat hareket etmesi için mevsimine uygun kıyafetler giymesi şarttır. Gebelik kalp yükünü arttırdığı için vücudu çok fazla yormamak gerekmektedir. İleri gebelik haftalarında merviden inmek çıkmaktan kaçınılmalıdır. Hamilelikte son 3 ay Gebe açısından kalp yüküne adapte olunan dönemdir. Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta beslenmedir. beslenme ve kilo konusunda doktorunuz mutlaka sizi yönlendirecektir. Gebeliğin tetiklediği hastalıkları önceden yakalamak için her türlü ip ucunun iyi değerlendirilmesi gerekir. (çarpıntı, şişme v.b)  Erken doğum nasıl tanımlanır ? Erken doğum 37.haftalık öncesinde olan doğumlara verilen addır. Bebeğin çeşitli organları tam tamamlanmadığı için bebeğin özel bakımı gerektirir. Erken doğum, gebelerin %2'si ile %3'ü arasında görülür. Çeşitli bazı hastalarda rahim içi bazı yapısal yetmezliklerden dolayı erken doğum gerçekleşebilir. Erken doğumu en sık tetikleyen şey enfeksiyondur. Bu yüzden doktor kotnrolünü gerekli zamanlarda yaptırmak çok önemlidir.  Hamilelikte ideal kilo alımı nasıl olmalıdır ? Bu kişiye özel bir durumdur. Burada ilk olarak vücut kitle endeksine baklılır. Vücut kitle endeksi 25 in altında olanların 14 kilo alması uygun görülüyor.İlk 20 haftada daha az kilo alınmalı. 26. ve 27. haftalarda 3-5 kilo, son 3 ayda 6-8 kilo alınabilir. Sağlıklı bir vücut indeksi olan birinin 5 kiloyu geçmemesi gerekiyor. Vücut kitle endeksi 25'in üzerindeyse bu annelere diyetisyen hekim kontrolünde diyete girmesi gerekiyor. Fazla kilonun hamilelikte riski nedir ? Fazla kilo çok önemli ve dikkat edilmesi gereken bir konudur. Gebe çok şekerli ve karbonhidratlı yiyeceklerle yanlış beslenirse bu ileriki everede preeklampsi'ye neden olabilir.  Preeklampsi'de gebenin tansiyonu yükselir, buna ödem ve idrarda protein kaçağı eşlik eder.  Hamilelikte nasıl Egzersizler yapılmalı ? Hamileliğin özellikle 21 ve 22. haftalarında annenin vücudunda bir yük getirir. Annenin en ideal yapılması gereken şey 20-30 dakika yürümesidir. Makül dozda yüzmek te anne için idealdir. 2. ve 3. ayda gebelik yogası ve gebelik platesi yapılabilir.  Hamilelikte Cinsellik Tıbbi teknik açıdan bakıldığında özel bir durum yoksa 32. haftaya kadar cinsellikte bir problem yoktur. Ancak son 2 ayda cinsellikten uzak durulmaldıır.  Hamilelikte olağan testler nelerdir ? Gebe kalmış anne adayı ilk önce kan testi, tiroid testi gibi genel tarama testlerinden geçmelidir. Daha sonrasında bebeğin sağlığı için testler yapılır. Bunlardan en bilineni 12.haftadan sonra yapılan ikili testtir. İkili testte burun kökü, ense kalınlığı, kalp kapakçığı ölçülür. 16. haftada entegre  testi yapılır. Bu yapılan testler tarama testleridir. Belirli hesaplama tekniklerine göre analizler yapılır ve anne - baba adayı bilgilendirilir. Hamilelikte mide bulantısı ve kusma Mide bulantısı bir çok hastada gözükmektedir. Kusma ve kilo kaybına yol açabiliyor. Soğuk ve ekşi şeyler mide bulantısına anlık iyi gelen şeylerdir. Örneğin limon yalamak ve ya limonlu soda içmek gebeyi rahatlatacaktır. Bunlar fayda sağlamıyorsa doktor kontrolünde ilaçlar ile geçirilebilir. Sıvı kontrolü çok önemli olduğu için eğer anne adayı bulantı ve kusmadan dolayı kilo kaybediyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.  Hamilelikte ayak şişmesi Gebelikte çok ciddi sıvı artışı olduğu için ayak şişmeleri normaldir. Özellikle son 3 ayda ayak şişmesi çok görülür. Ancak aşırı ayak şişmesi varsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Aşırı ayak şişmesi preeklampsi'ye neden olabilir. Preeklampsi olmayan durumlarda basit tedbirlerle ayağı rahatlatılabilir. Ayağı suya sokmak, ayakları yukarı kaldırmak, yaz ayı ise havuza girmek gibi tedbirlerle bu dönemi rahatlatabilirsiniz. Hamilelikte bel ağrısı Bel ağrıları gebeliğin bir parçasıdır. Burada ağrının derecesi ve yansıması çok önemlidir. İlaca başvurmadan lokal masajlar ile veya fizik tedavi ile geçiştirerek doğum beklenir. Hamilelikte reflü Reflüyü tamamen gidermek çok mümkün değildir. Daha çok 26. Ve 27. Haftalarda reflü bastırır. Sabah kahvaltısı ve öğle yemeğini iyi yapıp akşam yemeğini daha hafif beslenerek reflüdeki şikayetleri azaltabilirsiniz. Doğum belirtileri nelerdir ? Doğumun 3 ana belirtisi vardır. Birincisi; düzenli aralıklarla 7-8 dakikada bir 20-30 saniyelik (rahim kasılması) ağrı, İkincisi; rahim ağzında pembe rengine yakın yumuşama görülür, Üçüncüsü; su kesesinin açılmasıdır. İkinci ve üçüncü aşama ağrı olsun ya da olmasın kesinlikle doğum belirtisidir. Bu durumda mutlaka hastaneye gidilmelidir. Doğum yöntemleri nelerdir ? İki doğum şekli var vajinal doğum (normal doğum) ve sezeryan doğum. Doğum şeklini siz ne kadar belirleyici olsanız da doktorunuz doğumun şeklini değiştirebilir. Genel olarak doktorlar normal doğum önermektedir. İdeal bebek bakıcısı nasıl seçilir ? Bebek bakıcısı adaylarına mülakat yapmanız ve doğru soruları sormalısınız. Yaşı, medeni durumu, yaşadığı yer, hastalıkları var mı, kullandığı ilaçlar var mı, daha önce nerelerde çalıştı, sigara alışkanlığı var mı, ilk yardım eğitimi var mı gibi bir çok soruyu sormanız önemli. Mutlaka potansiyel bakıcı adayınızdan referans alın. Ve bu referans aldığınız kişileri mümkünse yüz yüze görüşme ile konuşun. Karar verdiğiniz bakıcı adayına gözlemleyerek birkaç günlük deneme süresi tanıyın. Erdem TALAYHAN / İçerik Editörü erdem@sakinca.com @sakinca_dunya